پای پرانتزی عارضه ای است که در طی آن، پا ها از زانو به پایین به سمت خارج متمایل شده و باعث می شوند که زانو ها از یکدیگر فاصله گرفته ولی مچ پا ها به هم متصل باشند.

Untitled-4

تقریبا همه ی نوزادان با پای پرانتزی به دنیا می آیند. در زمان تولد، کف پا های نوزاد به طرف یکدیگر بوده و استخوان های ران و درشت نی، به طرف خارج قوس پیدا کرده اند. همچنین در بین مفصل زانو ها نیز فاصله ای وجود دارد. در طول اولین سال زندگی، مفصل زانو ها به هم نزدیک تر شده، استخوان ران به پایین و به سمت داخل کج شده، استخوان درشت نی راست شده و کف پا ها به طرف پایین قرار می گیرند. در طول این فرایند، استخوان ها نیز محکم تر شده و غضروف ها تبدیل به بافت استخوانی می شوند. زمانی که کودک شروع به راه رفتن می کند، زمانی است که استخوان های پا به حد کافی سخت و صاف شده و به فرد اجازه ی راه رفتن می دهند.

علت ها و دلایل

اگر یک کودک بیمار بوده، چه در اثر نرمی استخوان و چه در اثر هر گونه بیماری که از سخت شدن استخوان ها جلوگیری کند و یا تغذیه ی نامناسب داشته باشد، حالت پرانتزی پا ها ممکن است در او باقی بماند. در برخی موارد، مشکلات اسکلتی، عفونت و یا تومور ها نیز می توانند بر رشد پا تاثیر گذاشته و منجر به ایجاد پای پرانتزی یک طرفه شوند. از علل دیگر ایجاد پای پرانتزی می توان به حوادث فیزیکی اشاره کرد. احتمال ایجاد این عارضه پس از برخی اتفاقات و حوادث که کندیل استخوان ران را تحت تاثیر قرار می دهند، بسیار بالاست. در زیر به برخی از علل ایجاد این عارضه نگاه دقیق تری می اندازیم :

پای پرانتزی فیزیو لوژیک

در بیشتر کودکان زیر ۲ سال، پای پرانتزی یک حالت طبیعی ظاهری در پاست. پزشکان به این نوع از پای پرانتزی، پای پرانتزی فیزیو لوژیک می گویند.

در کودکان دارای پای پرانتزی فیزیو لوژیک، قوس پا ها به تدریج تا سن ۱۸ ماهگی بهبود یافته و با رشد کودک این بهبودی ادامه پیدا می کند. تا سن ۳ تا ۴ سالگی کودک، پا ها کاملا اصلاح شده و حالتی طبیعی به خود گرفته اند.

بیماری بلانت

بیماری بلانت عارضه ای است که ممکن است در کودکان و یا نوجوانان دیده شود. این بیمای، نوعی بدشکلی در پا ها و معمولا در ناحیه ی بین زانو و مچ پا می باشد. استخوان های آسیب دیده، به طرف داخل یا خارج قوس پیدا کرده و ایجاد پای پرانتزی می کنند.

این بیماری در اثر یک اختلال در صفحه ی رشد بالای استخوان ساق پا (استخوان درشت نی) ایجاد می شود. صفحات رشد، در انتهای استخوان های بلند کودکان قرار گرفته اند. این صفحات تعیین کننده ی طول و شکل استخوان در بزرگسالی فرد می باشند.

در یک کودک زیر ۲ سال، ممکن است تشخیص دادن بیماری بلانت کودکان از پای پرانتزی فیزیو لوژیک، غیر ممکن باشد. با این حال تا سن ۳ سالگی، پرانتزی بودن پا بد تر شده و معمولا به کمک اشعه ی ایکس می توان مشکلات را تشخیص داد.

نرمی استخوان

نرمی استخوان یک بیماری مربوط به استخوان ها در کودکان است که می تواند باعث ایجاد پای پرانتزی و دیگر مشکلات و اختلالات مربوط به استخوان ها بشود. کودکان مبتلا به نرمی استخوان معمولا کلسیم، فسفر و ویتامین D کافی دریافت نمی کنند - که تمامی این مواد برای رشد استخوان های سالم و طبیعی ضروری اند.

نرمی استخوان وابسته به رژیم غذایی، در کشور های توسعه یافته نادر است چرا که بیشتر غذا ها از جمله فراورده های لبنی، با ویتامین D غنی شده اند. نرمی استخوان ممکن است در اثر یک اختلال ژنتیکی که مانع جذب مناسب ویتامین D  می شود، نیز ایجاد شود. این نوع از نرمی استخوان ممکن است به صورت وراثتی نیز منتقل شود.

بیماری بلانت کودکان و یا نرمی استخوان که از علل ایجاد پای پرانتزی می باشند، در صورتی که درمان نشده رها شوند، ممکن است منجر به پیشرفت و بد تر شدن پای پرانتزی گردند. در نهایت، این کودکان به دلیل فشار غیر عادی وارد شده به مفاصل، به ناراحتی های پا (به خصوص در ناحیه ی زانو) مبتلا می گردند. نوجوانان مبتلا به بیماری بلانت، بیشترین احتمال را برای تجربه ی درد در اثر پای پرانتزی دارند. بنابراین درمان به موقع و زود هنگام، به منظور پیشگیری از دیگر عوارض، بسیار ضروری و مهم است.

علائم و نشانه ها

کودکان معمولا نشانه ای بروز نمی دهند. بزرگسالان ممکن است به دلیل فشار بیش از حد وارد شده به مفصل، در ناحیه ی داخل زانو احساس ناراحتی کنند. همچنین ممکن است به دلیل وارد شدن فشار به رباط ها، در ناحیه ی خارجی زانو نیز احساس ناراحتی شود.

تشخیص

تشخیص پای پرانتزی در یک کودک مبتلا، با معاینه ی فیزیکی مناسب شروع می شود. فضای بین زانو ها به منظور تعیین شدت عارضه، اندازه گیری می شود. با این حال، پزشک ممکن است به منظور رد کردن احتمال بیماری نرمی استخوان، انجام یک آزمایش خون را تجویز کند. معمولا برای بیماران در صورت داشتن هر یک از موارد زیر، عکس برداری با اشعه ی ایکس نیز توصیه می شود :

قوس پا بد تر شود.

 نتایج آزمایشات نشان دهند که بیمار به عارضه های دیگری نیز مبتلاست.

کودک بیش از ۳ سال سن دارد.

 قوس در دو پا نامتوازن است.

راه ها و روش های درمان

فیزیو تراپی

فیزیو تراپی می تواند به کاهش درد، قوس پا ها، تورم و گرفتگی ناشی از استئو آرتریت زانو کمک کند. همچنین به وسیله ی فیزیو تراپی می توان عملکرد مفصل زانو را بهبود بخشید. این کار همچنین می تواند به شما در راه رفتن، خم شدن، زانو زدن، چمباتمه زدن و نشستن کمک کند. در واقع، ترکیبی از فیزیو تراپی دستی و تمرینات تحت نظر متخصص، می توانند در عملکرد افراد مبتلا به استئو آرتریت بهبودی ایجاد کرده و نیاز او به جراحی را از بین برده و یا به تاخیر بیاندازند.

برای شروع یک برنامه ی فیزیو تراپی به منظور درمان پای پرانتزی خود و افزایش فعالیت های روزانه، با فیزیو تراپیست خود تماس بگیرید. هر چه زود تر اقدام به درمان پای پرانتزی بکنید، درمان آن راحت تر بوده و نتایج درمان در طولانی مدت بهتر خواهند بود.