لوردوزیس که به عنوان گودی کمر نیز شناخته می شود، مشکلی است که در آن ستون فقرات در ناحیه کمر انحنای بیش از حد دارد . انحنای طبیعی ستون فقرات در ناحیه گردن، بالای کمر، و پایین کمر می تواند به جذب شوک و ضربه های احتمالی و حمایت از حفظ وزن سر بر روی بدن کمک موثر نماید. گودی یا قوس کمر زمانی ایجاد می شود که انحنای ستون فقرات ناحیه کمر بیش از حد عادی باشد. این شرایط می تواند باعث وارد شدن فشار بیش از حد به ستون فقرات و ایجاد درد در این ناحیه از بدن شود.
افراد مبتلا به قوس کمر اغلب دارای گودی آشکار در ناحیه کمر خود هستند. هنگامی که به این افراد از پهلو نگاه می شود، کمر آنها شکل حرف سی (C) را دارد. علاوه بر این، افراد دچار گودی کمر دارای ظاهری می باشند که به نظر می رسد شکم و باسن آنها به یکدیگر چسبیده است.
ساده ترین راه برای کنترل کردن گودی کمر، دراز کشیدن به پشت بر روی یک سطح سخت است. در این حالت شما باید بتوانید انگشتان دست خود را در زیر کمر فرو کنید و پس از وارد کردن انگشتان، فضای زیر کمر تقریباً بطور کامل پر شود. در صورتی که فرد دچار گودی کمر باشد، پس از فرو کردن انگشتان دست در زیر ناحیه کمر، بین دست و کمر فضای اضافی وجود خواهد داشت.
علائم و نشانه ها
علائم قوس کمر شدید بستگی به شدت بیماری دارد. علائم شامل موارد زیر هستند:
• ایجاد حالت سی (C) در هنگامی که به فرد بیمار از پهلو نگاه می شود. در این حالت ناحیه باسن بزرگتر از اندازه طبیعی آن به نظر می رسد.
• ایجاد شکاف زیاد بین کمر و زمین در زمان دراز کشیدن به پشت.
• درد و ناراحتی در ناحیه کمر.
• ایجاد مشکل در انجام حرکت های خاص.
علت ها و دلایل
اغلب، گودی کمر در کودکان بدون علت خاص ایجاد می شود. به این شرایط در اصطلاح گودی کمر نوجوانی گفته می شود. به هر حال، این مشکل می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر خود قرار دهد. سایر دلایل احتمالی ایجاد گودی کمر به شرح زیر هستند:
• وضعیت قرارگیری نامناسب کمر
• چاقی
• پوکی استخوان (ضعیف شدن استخوان ها با بالا رفتن سن)
• التهاب دیسک (مشکلات ایجاد شده در دیسک های بین مهره های ستون فقرات)
• کایفوزیس (انحنای بیش از حد ناحیه میانی کمر به خارج)
• اسپوندیلولیستزیس (شرایطی که در آن مهره های ستون فقرات به سمت جلو و عقب لغزش داشته و روی مهره بعدی قرار می گیرند)
• اکوندروپلازی (یک نوع خاص از بیماری کوتولگی)
تشخیص گودی کمر چگونه است؟
ارزیابی فضای بین ستون فقرات کمر و دیوار می تواند به تشخیص این مشکل کمک کند. زمانی که یک نفر گودی کمر بیش از حد طبیعی داشته باشد، شما فقط می توانید انگشتان خود را در زیر ناحیه کمر داخل کنید و فقط بخش دوم یا سوم بند انگشت به این ناحیه وارد می شود. به هر حال در صورتی که فضای بین کمر و دیوار به اندازه ای بزرگ باشد که بتوان کل دست یا بازو را به این ناحیه وارد کرد، آنگاه فرد دچار مشکل قوس کمر شده است. هر چه فضای بین دیوار و کمر بیشتر باشد، میزان انحراف یا عدم توازن ایجاد شده در نتیجه این مشکل بیشتر خواهد بود.
عوارض
رایج ترین عوارض قوس کمر زیاد، درد کمر و اسپاسم عضلات است که می تواند باعث تنگ شدن کانال نخاعی یا ایجاد فتق دیسک شود. سایر علائم مشاهده شده در این حالت مشابه علائم این دو مشکل (تنگ شدن کانال نخاعی و فتق دیسک) است و می تواند شامل سیاتیک یا درد پا، بی حسی در پاها، و اختلالات احتمالی در ادرار و مدفوع باشد.
درمان با فیزیوتراپی
درمان موفقیت آمیز گودی یا قوس کمر با آموزش بیمار درباره وضعیت کمر و نحوه کاهش اختلال و فشار وارد شده بر ناحیه گردن و کمر شروع می شود. این روش های درمانی همچنین بر انجام تمرین های حرکتی خاص برای کاهش کشیدگی و گرفتگی عضلات و نیز تقویت آنها تمرکز دارد که می تواند فرآیند بهبود بیمار را تسریع نماید.
علاوه بر این می توان از ماساژ درمانی برای کمک به کاهش فشار وارد شده به گردن یا کمر و ایجاد امکان حرکت و کشش ساده تر عضلات استفاده کرد. به منظور کاهش درد و بهبود سریع تر همچنین می توان از سایر روش های درمانی گودی کمر همچون امواج مافوق صوت، گرما، طب سوزنی، و الکترو درمانی بهره گرفت. علاوه بر این متخصصان فیزیوتراپی به افراد بیمار حرکت های خاص آموزش می دهند که امکان کاهش درد و بهبود فتق دیسک احتمالی با استفاده از آنها وجود دارد.
در فیزیوتراپی به بیماران روش هایی آموزش داده می شود که از طریق انجام آنها در خانه یا محل کار، امکان تسکین درد و ناراحتی ناشی از بیماری وجود دارد. برای مثال در این آموزش ها توجه به وجود حمایت کافی در زمان نشستن و نحوه استفاده از عضلات کمر در محل کار یا در هنگام انجام فعالیت های ورزشی بدون وارد شدن آسیب احتمالی مورد توجه قرار می گیرد. آموزش روش های خود درمانی و افزایش عدم وابستگی فرد به روش های درمانی یک بخش مهم از درمان های فیزیوتراپی قوس کمر است.
با بهبود وضعیت، تمرینات و نرمش های خاص جهت تقویت و کشش عضلات و مفاصل سفت شده برای بیمار تجویز می شود. در این حالت متخصص فیزیوتراپی دارای تخصص و تجربه کافی در ارتباط با انتخاب ورزش ها و تکنیک های حرکتی مناسب برای هر بیمار است.
ورزش و حرکات اصلاحی
انتخاب ورزش گودی کمر برای بیمار بر اساس عدم توازن و ضعف عضلات در ستون فقرات انجام می شود. در این حالت مهم است که به خوبی بر وضعیت عضلاتی بطور خاص تمرکز شود که عامل اصلی در افزایش قوس کمر هستند.
حرکت کششی عضلات فلکسور لگن
به خاطر سفت شدن عضلات فلکسور لگن، گروه مقابل عضلات (عضلات سرینی) ضعیف شده و هماهنگی مفاصل لگن را تحت تاثیر خود قرار می دهد. در این رابطه مهم است که حرکت های کششی لگن به منظور حفظ هماهنگی لگن و اجتناب از لوردوزیس کمر انجام شود. کشیدن عضلات فلکسور لگن می تواند در حالت ایستاده و با خم کردن زانو و گرفتن قوزک پا انجام شود. هنگامی که شما پای خود را به عقب می کشید، لگن شما به سمت جلو خم می شود. این وضعیت را برای 25 تا 30 ثانیه حفظ کنید. لطفاً برای آشنایی بیشتر با انجام این حرکت به تصویر فوق توجه نمایید.
حرکت کششی عضلات پایین کمر
مهم است که حرکت کششی عضلات کمر برای رفع مشکل گودی کمر انجام شود. برای انجام این حرکت به پشت بر روی زمین دراز کشیده و زانوهای خود را به آرامی به سمت سینه مطابق شکل فوق خم کنید. نفس خود را بطور عمیق در زمان انجام حرکت به داخل بکشید. این وضعیت را برای 30 تا 50 ثانیه حفظ نمایید.
کرانچ شکم
عضلات شکم نقش کلیدی در حفظ وضعیت بدن دارد. حرکت های تقویتی عضلات شکمی می تواند به تقویت ستون فقرات و کاهش انحنای ایجاد شده به داخل کمک موثر نماید. برای انجام این ورزش قوس کمر بر روی زمین در حالتی که صورت شما رو به سقف است دراز کشیده و کف پاهای خود را به صورت صاف روی سطح قرار دهید. در ادامه عضلات لگن خود را با فشار دادن کمر به زمین جمع کنید و انحنای بالای ستون فقرات خود را به مقدار 30 درجه از زمین بلند کنید. برای انجام این کار می توانید از دست های خود برای حمایت از گردن استفاده نمایید. سپس در ادامه به آرامی به موقعیت اولیه خود باز گردید. این حرکت را 10 بار تکرار کنید.
حرکت کرانچ اریب
بر روی زمین به پشت دراز کشیده و زانوهای خود را خم کنید. در این حالت لازم است کف پاهای شما بر روی زمین قرار داشته باشد. سر انگشتان خود را در کنار سر و پشت گوش ها نگه دارید. قسمت پایین کمر خود را به زمین فشار داده سپس به آرامی هر دو شانه خود را برای چند اینچ از زمین بلند کنید و یکی از شانه های خود را به سمت داخل بچرخانید، این وضعیت را برای 5 ثانیه حفظ کرده و در ادامه به موقعیت اولیه باز گردید. این حرکت را 10 تا 15 بار تکرار کنید. حال این حرکت را در جهت مقابل تکرار نمایید.
حرکت کشش لگن در حالت تاق باز (پل)
به پشت خود بر روی زمین دراز کشیده و صورت خود را در حالتی که زانوها خم شده به سمت بالا قرار دهید. در این حالت کف پاهای شما باید بر روی زمین بوده و از یکدیگر فاصله داشته باشند. ماهیچه سرینی خود را جمع کرده و با وارد کردن فشار قسمت پایین کمر خود را بر روی زمین صاف نمایید. در ادامه لگن خود را تا حد ممکن با جمع کردن عضلات سرینی از زمین بلند کنید. این وضعیت را برای 10 تا 15 ثانیه حفظ کرده و سپس به موقعیت اولیه باز گردید. این ورزش گودی یا قوس کمر را برای 20 بار در روز تکرار کنید.
فری
