درد گردن بیماری وخیمی است که باعث  می شود نتوانید کارهای روزمره خود را به راحتی انجام دهید. این بیماری باعث کاهش دامنه حرکتی شما در گردن می شود و همچنین منبع درد در شانه، بازو یا دست است.بیشترین علل وجود دردهای مختلف در ناحیه گردن ناشی از سه بیماری شایع آرتروز، فتق دیسک گردن و سندرم های عضلانی است که در صورت وجود درد در ناحیه گردن و انتشار آن به دست ها حتی در مراحل اولیه آن بایستی به پزشک مراجعه کرد تا تشخیص قطعی در مراحل اولیه صورت گیرد چرا که درمان گردن درد ، در این مراحل بسیار مفیدتر و مؤثرتر واقع می گردد.

در این مقاله به ذکر علت، علائم و درمان گردن دردبا فیزیوتراپی و ورزش گردن می پردازیم.

آناتومی

گردن یا ستون فقرات گردنی متشکل از 7 استخوان است که مهره نامیده می شود و روی یکدیگر قرار گرفته اند. در بین هر استخوان یک ماده اسفنجی قرار دارد که دیسک بین مهره ای نامیده می شود. هر مهره دو مفصل به سمت پشت دارد که با مفاصل مهره زیر آن متصل می شود. استخوان های گردن شما از طناب نخاعی شما محافظت می کنند و امکان حرکت طبیعی را فراهم می کنند. گردن بسیار انعطاف پذیر است و به سمت جلو، عقب و کناره ها خم می شود و همچنین می چرخد. انعطاف پذیری گردن به شما کمک می کند تا بتوانید در جهات مختلفی نگاه و حرکت کنید.

علائم

درد ناشی از دیسک گردن ممکن است در محل های مختلفی احساس شود که باعث می شود بیماری شما پیچیده و درمان آن دشوار شود درد ممکن است مستقیما در گردن یا تنها یک سمت آن احساس شود. همچنین احتمال دارد درد ناشی از گردن در استخوان شانه و بازواحساس شود و انواع دیگر شانه درد نیز ممکن است ناشی از گردن باشد.

در صورتی که عصبی در گردن شما ملتهب یا گرفته شود، درد تا بازو و دست شما گسترش پیدا می کند. ضعف، بی حسی یا گزگز گاهی اوقات در بازو و دست نیز احساس می شود. تمامی علائمی که دارید را به پزشک یا فیزیوتراپیست اطلاع دهید تا او بتواند بیماری شما را شناسایی کند و بهترین روش درمان بدون جراحی شامل فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی گردن را برای شما انتخاب نماید.علائمی که مشکلات ریشه عصب در گردن نامیده می شود بسته به ریشه عصب درگیر متنوع هستند و عموما در سمتی که عصب دچار مشکل شده بوجود می آیند. این علائم از قرار زیر هستند:

  • درد گردن و درد استخوان شانه، بازو و قسمت بالای سینه که احتمالا از مسیر ریشه عصب درگیر تا انگشتان گسترش پیدا می کند.
  • گردن درد شدید و مورمور شدن در ناحیه گردن می کند
  • درد یا بی حسی خفیف  در مسیر عصب
  • احساس ضعف در شانه، بازو یا دست
  • احساس دردی که با حرکات مشخص گردن شدت پیدا می کند
  • احساس دردی که با بالا بردن دست یا قرار دادن آن در پشت بروز می کند.

یکی از شایع ترین انواع سر درد، سردرد گردنی (سر درد ناشی از گردن درد) است که از گردن نشات می گیرد. سردرد گردنی عموما ناشی از فعالیت هایی است که در آنها فشار بیش از حدی بر مفاصل بالایی گردن وارد می شود. این فشار می توان می تواند به دلیل آسیب ناشی از حوادث  مخصوص (مثل کشیدگی گردن یا بلند کردن جسم سنگین)، یا فعالیت های مکرر یا طولانی مدت، مانند دولا دولا راه رفتن، طرز نشستن یا ایستادن نامناسب،  بلند کردن یا حمل کردن جسم سنگین، خم کردن و پیچش بیش از حد گردن، کار کردن با رایانه یا فعالیت هایی که مستلزم قرار گرفتن دست ها در جلوی بدن (مثل کارهای خانه) است، باشد.

افراد  مبتلا به این نوع سر درد و سرگیجه معمولا در طول فعالیت های که علت درد است، شروع تدریجی علائم گردن درد و سر درد را تجربه می کنند. بااین حال، این بیماران همچنین پس از انجام فعالیت جنسی، مخصوصا به محض راه رفتن در صبح روز بعد درد و گرفتگی را تجربه می کنند.

علت

اجازه دهید به علل گردن درد دقیق تر نگاه کنیم. این مسئله به  تشخیص حالت هایی که در زمان کار و یا سایر اوقات می تواند به صورت بالقوه برای گردن شما مضر باشد کمک می کند اگر حالت های بالقوه خطرناک یک عادت شود؛ بتوانید اقدامات اصلاحی را برای پیشگیری از آسیب و  رفع گردن درد به عمل آورید.

گردن درد علت های مختلفی می تواند داشته باشد که در ادامه به بعضی از آنها اشاره شده است:

  • زندگی روزمره: طرز نشستن و ایستادن نامناسب، چاقی و ضعف عضلات شکم باعث بر هم زده شدن تعادل ستون فقرات می شوند و اغلب باعث می شود که گردن برای جبران تعادل به سمت جلو خم شود. استرس و فشار عاطفی نیز باعث انقباض عضلات می شود که نتیجه آن درد و سفتی است. این مشکلات با حرکات اصلاحی و ورزش گردن درمان می شوند.
  • طرز نشستن و ایستادن نامناسب: وضعیت نامناسب باعث می شود که فشار بیشتری بر رباط ها و عضلات وارد شود و شایع ترین علت گردن درد است. ایستادن با شانه های خمیده و چانه جلو آمده، کار کردن به مدت طولانی با پایین بودن سر، خم شدن در حالت نشسته و خوابیدن به پشت شایع ترین مشکلات مرتبط با طرز نشستن و ایستادن است که گردن را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث بروز گردن درد می شود با کمک تمرینات و فیزیوتراپی گردن بهبود پیدا می کند.
  • افزایش سن: اختلالات تخریبی از قبیل آرتروز گردن، تنگی کانال نخاعی و بیماری خرابی دیسک بین مهره ای بر ستون فقرات تاثیر گذار هستند. آرتروز یک اختلال مفصلی شایع است که باعث تخریب تدریجی غضروف می شود. بدن با تشکیل دادن یک استخوان جدید که خار استخوان نام دارد واکنش نشان می دهد که بر حرکت مفصل تاثیر گذار است. بیماری تنگی کانال نخاعی باعث می شود که مسیرهای عصبی کوچک ریشه های عصب را محدود کنند.وقتی عصب ها به دلیل  تنگی کانال نخاعی نتوانند عملکرد معمول خود را داشته باشند،  فرد دچار بی حسی و درد گردن، شانه و بازو می شود.
  • دیسک گردن: بیماری تخریب دیسک بین مهره ای باعث می شود که دیسک های بین مهره ای کم آب تر شوند و در نتیجه انعطاف پذیری و ارتفاع دیسک کاهش پیدا کند. با گذشت زمان،  دیسک گردن بیرون می زند یا دچار فتق می شود و باعث می شود که فرد احساس گزگز، بی حسی و درد گردن، شانه و بازو کند. خبر خوب این است که اکثر مبتلایان به دیسک در این  ناحیه با استفاده از فیزیوتراپی گردن درمان می شوند و نیازی به عمل جراحی در این بیماران جز در موارد کمی نمی باشد.
  • آسیب دیدگی و تصادفات: کشیدگی گردن آسیب دیدگی شایعی است که در طول تصادف با خودرو بوجود می آید. به این آسیب دیدگی در اصطلاح کشیدگی یا خمش بیش از حد گفته می شود، زیرا سر مجبور می شود که به سرعت و فراتر از دامنه حرکتی گردن به سمت جلو و عقب رانده شود. حرکت غیرطبیعی و اجباری بر عضلات و رباط های گردن تاثیر گذار است. عضلات با سفت شدن و انقباض به این مساله واکنش نشان می دهد و خستگی عضلانی مفرط که منحر به درد و سفتی می شود را به بار می آورد.
  • بیماری های دیگر: اگر چه گردن درد عموما ناشی از کشیدگی یا نقص عصبی است، ممکن است نشانه بیماری جدی تری باشد. این علائم نباید نادیده گرفته شوند. عفونت نخاعی، فشردگی طناب نخاعی، تومور، شکستگی و اختلالات دیگر بوجود می آید. در صورتی که سر دچار اسیب دیدگی شده باشد، به احتمال زیاد گردن نیز تحت تاثیر قرار گرفته است. منطقی است که فورا به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص

در صورتی که درد گردن یا بازو دارید که ناشی از گردن است، پزشک شما را به فیزیوتراپی ارجاع می دهد. فیزیوتراپی گردن که عموما با تمرین، حرکات اصلاحی و ورزش گردن همراه است در درمان گردن درد بسیار موثر می باشد.

در جلسه اول، فیزیوتراپیست ارزیابی اولیه را انجام می دهد و سوالاتی در مورد درد و فعالیت های روزمره شما می پرسد و همچنین اطلاعاتی در مورد شما و ماهیت مشکل شما جمع آوری می کند. سپس، شما را به منظور تشخیص مشکل و تجویز تمرینات و حرکات اصلاحی گردن درد مناسب معاینه می کند . دربعضی ازمواقع پزشک برای تشخیص دقیق تر و گرفتن تصاویری از علت گردن درد آزمایش های عکس برداری را توصیه میکند و در طول آن موارد زیر مورد ارزیابی قرار می گیرد:

  • دامنه حرکتی: که به این مساله اشاره دارد که حرکت گردن شما در جهات مختلف تا چه اندازه ای می تواند باشد. فیزیوتراپ برای سنجش دامنه حرکتی شما از یک زاویه سنج استفاده می کند. او کیفیت حرکت شما را بررسی می کند.
  • استقامت: در صورتی که دردی را احساس می کنید که منشا آن گردن شما است یا در گروه های عضلانی مشخصی در بازوی خود احساس ضعف می کنید. فیزیوتراپیست به منظور تعیین نوع ضعف، استقامت شما را مورد ارزیابی قرار می دهد.
  • حساسیت به لمس: در این حالت، برای فیزیوتراپیست، شانه و بازوی شما را لمس می کند تا متوجه شود که آیا عضلات شما سفت شده یا درد می کنند یا خیر. فیزیوتراپ همچنین به منظور سنجش میزان حرکت ستون فقرات بر ستون مهره های شما فشار وارد می کند. در هنگام لمس کردن باید دقت زیادی به خرج داد، زیرا بسیاری از مطالعات نشان می دهد که تشخیص نواحی دچار مشکل با لمس دشوار است و به سختی می توان این کار را انجام داد، اما تشخیص درست ناحیه دچار درد برای تجویز فیزیوتراپی گردن مناسب، مهم می باشد.
  • طرز نشستن و ایستادن: فیزیوتراپیست طرز نشستن و ایستادن شما را بررسی می کند تا متوجه شود که آیا این مساله باعث گردن درد شما شده است. وی طرز نشستن شما را ارزیابی می کند و سپس شما را مجبور می سازد تا درست بنشینید تا تعیین کند که آیا اصلاح طرز نشستن و تقویت عضلات با ورزش گردن باعث بهبود علائم گردن درد شما می شود.
  • عملکرد گردن: در صورتی که گردن درد دارید، فیزیوتراپ در مورد کارهایی که در نتیجه درد نمی توانید انجام دهید، سوالاتی می پرسد. او از شما می خواهد تا کارهای مشخصی را انجام دهید تا تحرک عملکردی کلی شما را ارزیابی کند و بتواند با فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی گردن عملکرد گردن را باز گرداند.

پس از اینکه فیزیوتراپیست سنجش ها و اطلاعات ضروری مرتبط با بیماری شما را گردآوری کرد، برای تسکین گردن درد شما، یک برنامه درمان گردن درد با فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی ورزشی را تجویز می کند. فیزیوتراپی به آرامی حرکت گردن و بازوهای شما را بررسی می کند.  او عکس العمل ها و استقامت تاندون را بررسی می کند و آزمایشات مخصوصی را روی گردن و بالا تنه شما انجام می دهد تا متوجه شود که کدام یک از ریشه های عصب ستون فقرات دچار مشکل شده اند و بیماری های دیگر را حذف کند. فیزیوتراپیست برای تشخیص قطعی با متخصص ارتوپد و پزشکان دیگر مشورت می کند تا بتواند بهتریندرمان بدون جراحی را با تمرینات و فیزیوتراپی گردن برای شما تجویز نماید.

درمان بدون جراحی

در ادامه ی مقاله به ذکر روش های درمان بدون جراحی گردن درد می پردازیم. در واقع تنها بخش کمی از بیماران به درمان با جراحی نیاز دارند و بقیه بیماران با روش های ذکر شده در مقاله بهبود می یابند.

decompression-traction2

فیزیوتراپی

 فیزیوتراپیست باید به شما در مورد روش درمانی که برای گردن درد  و  درد شانه  و کمر درد استفاده می کند و میزان کارایی آن توضیح دهد.

فیزیوتراپیست برای کمک به کاهش و برطرف سازی گردن درد روش های درمان بدون جراحی گردن درد را برای شما ارائه می کند. او همچنین به شما کمک می کند تا با انجام یا اصلاح بعضی از کارها از بروز گردن درد در آینده جلوگیری کنید. بعضی از روش های درمان گردن با فیزیوتراپی از قرار زیر است:

حرکات اصلاحی و ورزش گردن: بسیاری از مطالعات نشان می دهند که ورزش ابزار اصلی در درمان گردن درد است. فیزیوتراپیست حرکات ورزشی را برای کمک به بهبود دامنه حرکتی گردن و کمک به کاهش درد ارائه می کند. حرکات ورزشی استقامتی در صورتی تجویز می شوند که در طول معاینه اولیه مشخص شود که شما احساس ضعف می کنید.

تراکشن (کشش ستون فقرات): گاهی اوقات، در مطب فیزیوتراپیست یا بنا به توصیه متحصص ارتوپد و جراح مغز و اعصاب، تراکشن گردن صورت می گیرد تا به درمان گردن درد بدون جراحی کمک شود. تراکنش برای مجزا کردن سطوح مفاصل گردن مورد استفاده قرار می گیرد، که در صورتی که آرتروز گردن داشته باشید، بسیار کارآمد است. در صورتی که فتق دیسک یا برآمدگی دیسک داشته باشید، تراکشن باعث می شود که عصب های ملتهب شما فضای بیشتری را  در اختیار داشته باشد تا درد شما کاهش پیدا کند.

اصلاح طرز نشستن: در صورتی که علت گردن درد طرز نشستن نامناسب باشد، فیزیوتراپیست به شما کمک می کند تا آن را اصلاح کنید. او از یک میله تکیه گاه کمری مخصوص برای کمک به بهبود طرز نشستن شما استفاده می کند.

متحرک کردن مفصل: روش های متحرک کردن مفصل به منظور کمک به بهبود دامنه حرکتی  گردن و کاهش گردن درد مورد استفاده قرار می گیرد. متحرک سازی گردن خطراتی را به همراه دارد. این خطرات، اگر چه نادر هستند، قبل از انجام متحرک سازی ستون فقرات گردن باید در مورد آنها با فیزیوتراپ مشورت کنید.

ماساژ: در صورتی که سفتی و درد عضلانی علت گردن درد در نظر گرفته شود، فیزیوتراپیست برای کمک به کاهش سفتی و درد عضلانی از روش های  ماساژ  گردن استفاده می کند.

اولتراسوند و TENS: گاهی اوقات روش های توانبخشی  از قبیل اولتراسوند یا TENS برای کمک به درمان بدون جراحی گردن درد مورد استفاده قرار می گیرند. این روش های درمانی، به صورت موقتی مناسب هستند، اما باید به خاطر داشته باشید که مشارکت فعالی در توانبخشی و فیزیوتراپی گردن خود داشته باشید.همچنین، ثابت شده است که روش های درمانی اولتراسوند و تحریک الکتریکی تاثیر کمی در درمان گردن درد دارند، بنابراین بهتر است کمتر از این روش ها استفاده شود یا اصلا استفاده نشود. با فیزیوتراپیست خود در مورد کارایی این روش های درمانی برای مشکل خود مشورت کنید.

کمپرس: گرما درمانی و سرما درمانی نیز روش هایی هستند که برای کمک به شل کردن عضلات و کاهش التهاب مورد استفاده قرار می گیرند. این روش های منفعلانه کارآمد هستند، اما در درمان گردن درد نباید جایگزین حرکات اصلاحی گردن، اصلاح طرز نشستن و ایستادن و نرمش و ورزش گردن شوند.

با درمان بدون جراحی گردن درد بطور مثال حرکات اصلاحی، ورزش و فیزیوتراپی گردن درد شما در عرض چهار تا شش ماه از بین می رود. در موارد شدید گردن درد، علائم شما بین هشت هفته تا بیشتر طول می کشند. در صورتی که درد و علائمی دارید که پس از چند هفته درمان با ورزش و حرکات اصلاحی گردن بهبود پیدا نمی کنند، باید نزد متخصص ارتوپد بروید و درمان های تهاجمی تر مثل تزریقات نخاعی در این مرحله می توانند مورد استفاده قرار گیرند. در صورتی که آسیب دیدگی گردن شما که باعث گردن درد شده شدید باشد، برای کمک به از بین بردن درد باید عمل جراحی گردن را انجام دهید.

فیزیوتراپی گردن می تواند به کاهش درد شما کمک کند و روش هایی برای جلوگیری از گردن درد در آینده برای شما ارائه می کند. با تلاش بسیار در ورزش و حرکات اصلاحی گردن، می توانید سریعا درد را برطرف سازید و فعالیت عادی خود را از سر بگیرید و به سرعت و بدون بوجود آمدن خطر کار روزمره خود را انجام دهید.

ورزش و حرکات اصلاحی

حرکات اصلاحی و ورزش گردن استقامتی که در ادامه ارائه می شود به منظور بهبود استقامت عضلات گردن طراحی شده اند. شما باید قبل از شروع به انجام این حرکات اصلاحی گردن در مورد کارایی آنها برای خود با فیزیوتراپیست مشورت کنید. عموما، این حرکات ورزشی تنها در صورتی باید صورت انجام شود که باعث درد یا افزایش آن نشوند. با تمرینات فیزیوتراپی گردن ابتدایی کار خود را شروع کنید. وقتی این حرکات بیش از حد ساده شدند، فیزیوتراپیست حرکات اصلاحی گردن پیشرفته تری را به برنامه شما اضافه می کند. بعضی از ورزش های گردن در ادامه آورده شده است:

 

خم کردن گردن: گردن خود را کج کنید، به طوری که چانه شما روی سینه شما قرار بگیرد. به آرامی عضلات گردن خود را سفت کنید و به مدت 5 ثانیه در این وضعیت باقی بمانید. به وضعیت طبیعی خود برگردید و این حرکت را 5 مرتبه تکرار کنید.  1
کشش گردن: چانه خود را بالا بگیرد تا گردن شما کشیده شود و بقیه قسمت های بدن خود را صاف نگه دارید. به آرامی عضلات گردن خود را سفت کنید و به مدت 5 ثانیه در این وضعیت باقی بمانید. سر خود را به طرف مرکز برگردانید و چانه خود را بالا بگیرید و سر را به طرف عقب برگردانید. به مدت 5 ثانیه در این وضعیت باقی بمانید. این حرکت را پنج بار تکرار کنید.  2
حرکت گردن به طرفین: سر خود را به طرف پایین به سمت شانه خود حرکت دهید. به آرامی عضلات گردن خود را سفت کنید و به مدت 5 ثانیه در این وضعیت باقی بمانید. سر خود را به مرکز برگردانید و این حرکت را در سمت دیگر تکرار کنید. این حرکت را در هر طرف 5 مرتبه تکرار کنید.  3
چرخش گردن: گردن خود را به یک طرف بچرخانید، ارتفاع چانه خود را تغییر ندهید و تا جایی که احساس درد نمی کنید حرکت کنید. به آرامی عضلات گردن خود را سفت کنید و به مدت 5 ثانیه در این وضعیت باقی بمانید. سر خود را به طرف مرکز برگردانید و این کار را برای طرف دیگر تکرار کنید. این حرکت را در هر طرف 5 مرتبه تکرار کنید.  4

انواع متعددی از حرکات اصلاحی گردن وجود دارد که فیزیوتراپیست با استفاده از آنها می تواند سفتی را کاهش دهد، باعث استحکام ناحیه مورد نظر شود و فعالیت نرمال گردن را بازیابی کند. روش های درمان گردن درد از قبیل سرما درمانی یا گرما درمانی، ماساژ دیپ تیشو، تحریک الکتریکی و اولتراسوند را می توان قبل از ورزش گردن مورد استفاده قرار داد.

در طول فیزیوتراپی گردن، دامنه ای از حرکات ورزشی برای کشش و استحکام عضلات محافظت کننده از گردن انجام می دهید. همچنین در طول فیزیوتراپی طرز نشستن و ایستادن صحیح را می آموزید و دامنه حرکتی خود را بهبود می بخشید. فیزیوتراپیست به منظور کمک به شما برای یادگیری طرز نشستن و ایستادن صحیح، از شما می خواهد روبرو آینه بایستید تا بتوانید به اشتباهات خود پی ببرید و آنها را برطرف کنید.

پیشگیری از گردن درد

neck-pain1

پیشنهاداتی برای جلوگیری از گردن درد ناشی از طرز ایستادن یا نشستن از قرار زیر می باشد:

  • طرز نشستن یا ایستادن خود را اصلاح کنید، طرز قرار دادن لگن خود را تنظیم کنید، سینه خود را به آرامی بالا بیاورید، چانه خود را به آرامی تکان دهید و شانه های خود را شل کنید.
  • موقعیت نشستن خود را طوری تنظیم کنید که بتوانید به درستی بنشینید.
  • در حین کار به کرات حرکت کششی انجام دهید و طرز نشستن و ایستادن خود را تغییر دهید.
  • سعی کنید بر روی شکم نخوابید، زیرا این کار باعث کشیدگی بیش از حد گردن شما می شود.
  • برای محافظت از گردن در حین خواب یک بالش طبی مخصوص تهیه کنید.
  • با روش های شل کردن عضلات و حرکات اصلاحی و ورزش گردن با اثرات منقبض کننده عضلانی استرس مبارزه کنید.
  • برای بهبود وضعیت عضلات خود به صورت منظم ورزش کنید.

گردن درد بیماری بسیار شایعی می باشد که گاهی با سردرد و سرگیجه  و کمر درد نیز همراه می باشد و عمدتا ناشی از بیرون زدگی و پارگی دیسک کمر می باشد. نکته مهم اینجاست که اکثر مبتلایان به این بیماری با روش های درمان بدون جراحی مانند فیزیوتراپی گردن، تمرینات و حرکات اصلاحی گردن بهبود می یابند و تنها تعداد کمی از بیماران نیاز به درمان جراحی دارند. نرمش و ورزش گردن همچنین در پیشگیری از ابتلا به گردن بسیار موثر می باشند. بخاطر داشته باشید، برای موثر بودن ورزش ها، حرکات اصلاحی و تمرینات  گردن این اقدامات باید با تجویز و صلاحدید فیزیوتراپیست انجام شود.