چیزی که اغلب افراد آن را شانه می نامند در واقع مفاصل متعددی است که با تاندون ها و عضلات ترکیب می شوند تا دامنه گسترده ای از حرکات در بازو صورت بگیرد، از خاراندن کمر گرفته تا پرتاب کردن توپ بولینگ. با این حال، تحرک تبعات خود را دارد. تحرک منجر به مشکلات بی ثباتی یا آسیب وارد شدن به بافت نرم یا ساختارهای استخوانی شانه و در نتیجه شانه درد می شود. شما تنها زمانی احساس درد خواهید کرد که شانه خود را حرکت دهید یا در تمامی لحظات احساس درد می کنید. درد کتف و شانه می تواند موقتی یا مستمر باشد و به تشخیص و درمان درد شانه نیاز داشته باشد. در این مقاله در مورد علت بوجود آمدن درد و روش های درمانی آن صحبت می شود. پزشک در مورد شانه درد می تواند اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار دهد. این درد ممکن است به صورت درد شانه چپ، راست یا در هر دو شانه بروز کند.
آناتومی
شکل بالا به شکل ساده اجزای اصلی مفصل شانه را نشان می دهد. شانه شما از استخوان هایی ساخته شده است که عبارتست از استخوان بازو (هومروس)، استخوان کتف (اسکاپولا) و استخوان ترقوه (کلاویکل). راس استخوان بازو در مفصل گردی در استخوان کتف قرار می گیرد. این مفصل گلنوئید نام دارد. ترکیبی از عضلات و تاندون ها استخوان بازو را در مرکز شانه قرار می دهد. این بافت ها روتاتور کاف نامیده می شود. بافت روتاتور کاف راس استخوان بازو شما را می پوشاند و آن را به استخوان کتف متصل می کند. بروز مشکل در هر کدام از این قسمت ها منجر به درد شانه یا درد کتف می شود.
علت
شانه درد علت های مختلفی می تواند داشته باشد که شامل موارد زیر است:
- طرز نشستن و ایستادن نامناسب: استفاده نامناسب از مفصل شانه به مرور باعث درد شانه می شود.
- شانه منجمد: بیماری دردناکی که باعث کاهش حرکت نرمال مفصل می شود و گاهی اوقات به طور کلی مانع حرکت شانه می شود.
- اختلالات روتاتور کاف: روتاتور کاف گروهی از عضلات و تاندون ها هستند که دور مفصل شانه قرار دارند و آن را ثابت نگه می دارند و اختلال در این ناحیه باعث بروز درد شانه می شود.
- دررفتگی شانه: یکی از شایع ترین آسیب های شانه،در رفتگی است که بیشتر در ورزشکاران جوان و افرادی که در ورزش های پر برخورد شرکت می کنند، شایع است. که منجر به دردناک شدن شانه می گردد.
- بی ثباتی شانه: وقتی شانه بی ثبات است و دامنه حرکتی بسیار زیادی دارد ( تحرک بیش از حد)
- اختلالات مفصل: آکرومیوکلاویکولار و بیماری هایی مثل آرتروز که بر مفصل آکرومیوکلاویکولار، مفصل بالای شانه، اثر می گذارند و باعث بروز درد شانه یا درد مفصل شانه می شود.
- شکستگی استخوان شانه: به طور مثال شکتگی استخوان بازو یا ترقوه. در بعضی از موارد، درد شانه ناشی از وجود مشکل در مفصل شانه نیست، بلکه به دلیل مشکلی است که در ناحیه دیگری از بدن مثل گردن وجود دارد که در شانه و قسمت بالای کمر احساس می شود.
درد شانه و گردن
درد شانه گاهی اوقات از گردن ایجاد می شود. دلیل این امر این است که عصب ها و عضلاتی که از گردن شروع می شوند در مسیر خود به سمت بازو از شانه عبور می کنند.عصب های گردن نیز از طریق شبکه بازویی به سمت بازو حرکت می کنند. درد گردن ممکن است تا بازو گسترش پیدا کند. گردن درد عمدتا در سر شانه ها و روی عضله ذوذنقه احساس می شود، در حالی که شانه درد عموما در قسمت بالای بازو احساس می شود.
علائم
درد شانه ممکن است همراه با علائم دیگری باشد که به بیماری یا اختلال بوجود آورنده آن بستگی دارد. شانه درد ممکن است از خود شانه بوجود آمده باشد یا با بیماری هایی بوجود آمده باشد که نواحی دیگر بدن مثل گردن، شکم، سینه یا بازوها را تحت تاثیر قرار می دهند.علائم دیگری که همراه با درد شانه بوجود می آیند از قرار زیر هستند:
- کمردرد، گردن درد یا بازو درد
- کبودی
- صدا دادن بازو در حین حرکت دادن
- خستگی مفرط
- تب
- احساس ساییدگی یا بیرون زدگی
- سفتی و ضعف عضلانی
- حرکت دردناک بازو
- ورم بازو
- گرمی یا کبودی
تشخیص
برای پیدا کردن علل درد شانه به یک معاینه جامع نیاز خواهد بود. پزشک به دنبال اختلالات فیزیکی، تورم، تغییر شکل یا ضعف عضلانی خواهد بود و نواحی حساس را بررسی خواهد کرد. وی دامنه حرکت و قدرت شانه را هم مشاهده خواهد کرد. پزشک ابتدا با صحبت با شما در مورد علائم و معاینه شانه می تواند،علت درد شانه را تشخیص دهد. در بعضی از موارد، برای تشخیص علت درد سر شانه به آزمایش نیاز است. پزشک علاوه بر سوال کردن در مورد محل دقیق شانه درد، در مورد موارد زیر از شما سوال می پرسد:
- آسیب دیدگی قبلی
- عوامل تشدید کننده یا التیام دهنده درد
- درد شانه که در هنگام خواب و شب شدت پیدا می کند
- دردی که به صورت تدریجی یا ناگهانی ظاهر می شود
- دردی که زندگی روزمره شما را تحت تاثیر قرار می دهد، برای مثال در سر کار یا در هنگام ورزش کردن
- علائم دیگری که دارید
پزشک ناحیه شانه را به صورت فیزیکی معاینه می کند.وی همچنین از شما می خواهد تا بعضی از حرکات مخصوص بازو را انجام دهید. برای مثال، دست های خود را در پشت گردن خود قرار دهید و آرنج های خود را به طرفین بکشید.در صورتی که برای معاینه دقیق تر شانه شما به آزمایشات تصویر بردرای نیاز باشد، پزشک برای شما آزمایشاتی مثل عکس برداری با اشعه ایکس و ام آر ای را تجویز می کند. همچنین ممکن است انجام آزمایش خون نیز توصیه شود.
درمان
روش های درمانی مختلفی برای درمان درد شانه ها جود دارد که به علت شانه درد و علائم شما بستگی دارد.بعضی از روش های درمانی مثل گرما درمانی، کمپرس یخ و داروهای مسکن باعث تسکین شانه درد و درمان آسیب دیدگی خفیف در خانه می شوند.در صورتی که درد شانه شما ناشی از آسیب دیدگی، مزمن، بسیار شدید باشد و یا پس از چند هفته بهبود پیدا نکند، باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
پزشک ممکن است شما را نزد یک متخصص ارتوپد یا متخصص روماتولوژی بفرستد. بسته به علت شانه درد، پزشک توصیه می کند که از انجام بعضی از فعالیت ها یا حرکات مشخص که باعث تشدید علائم می شوند خودداری کنید. برای مثال، در سطح دردناک اولیه بیماری شانه منجمد، به شما توصیه می شود که فعالیت هایی که شامل بلند کردن بازو بالاتر از سر و کشیدن شدید آن که باعث تشدید درد شانه می شود، خودداری کنید. با این حال، شما برای انجام فعالیت های دیگر باید از شانه خود استفاده کنید، زیرا بی حرکت نگه داشتن آن ممکن است باعث تشدید علائم شود.
کمپرس یخ
در صورتی که در حین انجام فعالیت هایی مثل ورزش کردن به شانه خود آسیب وارد کنید، می توانید برای کاهش درد شانه و التهاب در ناحیه آسیب دیده از کمپرس یخ استفاده کنید. شما باید کمپرس یخ را به مدت ۱۰ تا ۳۰ دقیقه مورد استفاده قرار دهید. یک کیسه نخود فرنگی یخ زده یا چیزی شبیه آن نیز موثر است. کمپرس یخ را در یک حوله مرطوب قرار دهید تا از تماس مستقیم یخ با پوست و ایجاد سوختگی یخ جلوگیری کنید.
دارو
در صورتی که درد شانه شما خفیف باشد، داروهای مسکنی مثل کدئین برای کنترل درد کفایت می کند. همیشه داروها را براساس دستورالعملی که روی جعبه نوشته شده است مصرف کنید تا دارو برای شما کارآمد شود و آن را بیش از حد مصرف نکنید. در صورتی که درد شانه شما شدیدتر است، پزشک داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن را تجویز می کند. این داروها نیز باعث کاهش درد و ورم در ناحیه شانه می شوند. در صورتی که این داروها به صورت منظم مصرف شوند و مصرف آنها محدود به زمان شدت پیدا کردن علائم نباشد، بیشترین کارایی را خواهند داشت. هیالورونات داروی دیگری است که برای درمان درد شانه به شانه تزریق می شود. بررسی مطالعات مختلف نشان می دهد که تزریق هیالورونات برای کاهش شانه درد بسیار موثر است.
پی آر پی (PRP)
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) نامی است که به پلاسمای خونی داده می شود که غنی از پلاکت است و حاوی دوزهای بزرگی از پروتئین های زیست فعال از قبیل عوامل رشد است که برای ترمیم و بازسازی بافت ها بسیار ضروری هستند.
فیزیوتراپی
در روش فیزیوتراپی از روش های فیزیکی مختلفی برای تسکین درد شانه استفاده می شود. در صورتی که شما به یک فیزیوتراپیست ارجاع داده شوید، فیزیوتراپیست به شما توضیح می دهد که از چه روش های درمانی استفاده می شود و نحوه اثرگذاری آنها به چه شکلی است. روش های درمانی احتمالی از قرار زیر است:
- ورزش های مخصوص شانه: برای مثال، در صورتی که دچار بی ثباتی شانه شده اید، حرکات ورزشی برای استحکام شانه برای شما عرضه می شود
- طب سوزنی (dry needling)
-
مگنت تراپی و اکترو تراپی
- ماساژ: در این روش فیزیوتراپیست از دست های خود برای ماساژ شانه و تسکین درد شانه استفاده می کند.
طب سوزنی
طب سوزنی بر کاهش التهاب، بهبود گردش خون و کاهش درد شانه متمرکز است. طب سوزنی در درمان آسیب های مزمن و دردناکی که به روش های درمانی سنتی واکنش نمی دهند، بسیار موثر است. در روش درمانی طب سوزنی آزادسازی مواد شیمایی مثل آدنوزین و مسکن طبیعی با ویژگی های ضد التهابی، تحریک می شود. روش طب سوزنی شامل قرار دادن سوزن های باریک از پیش استرلیزه شده به نواحی مختلف بدن به منظور ایجاد واکنش می شود. در طب سوزنی آزادسازی مواد شیمایی آدنوزین و مسکن طبیعی با ویژگی های ضد التهابی ، تحریک می شود.
ماساژ
هیچ چیزی جای یک متخصص ماساژ درمانی حرفه ای را نمی گیرد. حتی اگر مالش دادن گردن یا شانه با دست مخالف باعث التیام موقتی درد شانه می شود، متخصص ماساژ درمانی می داند که چگونه برای بدست آوردن نتایج بهینه به صورت مستقیم فشار وارد کرد. برای تسکین درد شانه دو نوع روش وجود دارد:
- ماساژ سوئدی: این روش ماساژ درمانی سطح اکسیژن خون را افزایش می دهد که منجر به کاهش سموم عضلات و بهبود گردش خون می شود، این موارد منجر به کاهش درد شانه می شود.
- ماساژ نقاط ماشه ای: این روش می تواند به صورت فعال موقعیت و شدت حواس را تشخیص دهد، درد شانه مزن را به صورت طبیعی مدیریت کند. اغلب یک جلسه درمان منجر به کاهش قابل توجه درد می شود، در حالی که جلسات درمانی مستمر باعث بدست آمدن نتایج کارآمدتر و درمان درد شانه می شود.
مگنت تراپی
مغناطیس درمانی یا مگنت تراپی یک روش درمانی جایگزین است که برای درمان بسیاری از اختلالات مختلف از قبیل کاهش درد و التهاب، درمان افسردگی و استرس مورد استفاده قرار می گیرد. در مورد کارایی این روش درمانی ابهاماتی وجود دارد، زیرا بسیاری از پزشکان آن را یک روش درمانی معتبر در نظر نمی گیرند. وقتی آهنرباها بر روی پوست قرار بگیرند، نیروی مغناطیسی آنها در بدن نفوذ می کند و با آهن خون تعامل برقرار می کند. این جذب مغناطیسی باعث افزایش جریان خون و بهبود گردش خون می شود. تحریک به صورت موضعی است، مگر اینکه آهنرباها روی یک سرخرگ اصلی قرار بگیرند. در این مورد، گفته می شود که نیروهای مغناطیسی میدان تاثیر گسترده تری دارد. این روش باعث کاهش شانه درد می شود.
حرکات ورزشی
در صورتی که شانه درد دارید، باید با حرکات سبک و خفیف شانه خود را حرکت دهید. عدم استفاده از شانه باعث فرسوده شده عضلات و تشدید سفتی عضلات می شود. از این رو، در صورت امکان، باید مطابق معمول از شانه خود استفاده کنید. در صورتی که شانه شدیدا سفت شده باشد، انجام حرکات ورزشی ممکن است همراه با درد شانه باشد. پزشک یا فیزیوتراپیست حرکات ورزشی ای را برای شما ارائه می کند که باعث تشدید آسیب دیدگی شانه نمی شوند. حرکات ورزشی را یا خودتان به شخصه انجام می دهید تا تحت نظارت پزشک یا فیزیوتراپیست آنها را صورت می دهید. همچنین، می توانید از درمان با دست استفاده کنید. در این روش پزشک دست شما را حرکت می دهد. در روش های درمان با دست برای حرکت دادن مفاصل و بافت های نرم در شانه شما از روش های مخصوصی استفاده می شود. این حرکات به شما کمک می کند که درد شانه صبحگاهی که در بعضی بیماران وجود دارد را کاهش دهید.
جراحی
اغلب مشکلات درد شانه بدون نیاز به جراحی بهبود پیدا می کنند. اما بعضی از بیماری ها برای درمان نیاز به جراحی دارند. در صورتی که به عمل جراحی نیاز باشد، اغلب با استفاده از روش های جراحی سوراخ کلید صورت می گیرد. در این روش ها از برش های کوچکتری استفاده می شود و اغلب زمان بهبودی کمتر می شود. بعضی از روش های جراحی شایع برای درمان درد شانه شامل موارد زیر می شود:
- تراشیدن استخوان و بافت از زیر زائده اخرمی استخوان کتف در سر شانه ( جراحی رفع فشار زیر اخرمی)
- ترمیم پارگی روتاتور کاف
- آزاد سازی کپسول سفت در شانه منجمد
بیماری درد شانه می تواند از خود شانه یا در اثر مشکلات قسمت های دیگر بروز پیدا کند. پزشک شما تشخیص می دهد که علت درد شانه چیست و پس از آن بهترین درمان را برای شما تجویز می کند. حرکات ورزشی که پزشک یا فیزیوتارپ برای شما تجویز می کند می تواند تا حد زیادی به شما کمک کند و شانه دردصبحگاهی که بعضی از بیماران آن را تجربه می کنند را کاهش می دهد. فقط تعادا کمی از بیماران ممکن است به جراحی شانه برای درمان نیاز داشته باشند. درد می تواند به صورت درد شانه چپ، راست و یا هر دوی شانه ها بروز پیدا کند.
